کتاب کورتیسو اثر آلویزیو با ترجمه آقامحمدزنجانی توسط انتشارات یمام منتشر شده است. «کورتیسو» یا «شهرک سان رومان»، یک رمان اجتماعی، آخرین اثر آذودو و از بهترین و تکمیلترین نوشتههای نویسنده محسوب میشود.
کورتیسو، اصطلاحی که در برزیل و در پرتغال به شهرکهای فقیرنشین، اتاق و خانههای استیجاری موقتی اطلاق میشود که هرکدام برای یک خانواده کمدرآمد در نظر گرفته میشود. عموماً امکانات بهداشتی، دستشویی، توالت و حمام در این مکانها مشترک بوده است.
کتاب کورتیسو با نشان دادن مشکلات کارگران شهری، به لحاظ ادبی نقطه عطفی در ادبیات رئالیستی-ناتورالیستی برزیلی می باشد. داستانی جذاب که در حول وحوش یک شهرک فقیرنشین با خانه هایی اجاره ای در ریودوژانیرو در دوره امپراتوری دوم سیر اتفاق می افتد و محوریت اصلی آن آرزوهای جاه طلبانه و بهره کشی انسانی توسط خود انسان است.
در طول دو سال، آن شهرک روزبه روز رونق بیشتری گرفت و پر از جمعیت شد. در سمت عمارت میراندا، نامبرده همچنان از آن وضعیت زندگی بدوی و اغراق آمیز هراسان و بی قرار بود، ناراحت از این که درست در مقابل خانه و زیر پنجره اش یک جنگل بزرگ رشد کرده و سرمنشأ آن از یک مار سمی بدتر و تنومندتر و همه جا را تخریب می کرد، یک تهدید بزرگ برای کل آن منطقه که می توانست اوضاع واحوال را به هم بریزد.
از آن جا که در خیابان هوسپیسیو، کسب وکار میراندا بد نبود، برای او دشوار بود که ثروت ژوان رومان با آن شیوه افتضاح و بد را تحمل کند، «مردی که با آن شرایط اسفبار و کثیف زندگی می کرد، هرگز کت نمی پوشید و با یک زن سیاه هم بستر و هم پیاله بود. »
شب ها و در روزهای یک شنبه وضعیت بدتر می شد به طوری که وقتی میراندا خسته وکوفته از سرکار برمی گشت و از خستگی کنار میز ناهارخوری دراز می کشید، به اجبار سروصدای کرکننده و ناگواری را که از آن شهرک و از آن موجودات بلند بود گوش می کرد. حتی نمی توانست بدون دیدن چهره، بوی گند و صدای نفس آن جانوران در حال مقاربت، به پنجره نزدیک شود و نفس راحتی بکشد.