در اثر حاضر، نگارنده سعی دارد انگارههای تاریخی - تمدنی و دلایل ظهور و سقوط تمدنها و وضعیت تمدنی انقلاب اسلامی را تحلیل کند. ظهور و سقوط تمدنها در ادوار مختلف تاریخی از علل و عوامل متعددی سرچشمه میگیرد. علل و عواملی که نوع تحلیل و توجه به آن در ظهور و سقوط تمدنهای دیگر بیتأثیر نخواهد بود. همین مسئله اساسی است که زمینهساز توجه جدی اندیشمندان غربی علیالخصوص شرق شناسان پس از عصر روشنگری را به نگارش و تحلیل تاریخی تمدنهای بزرگ واداشته است. این تحلیلها بسترساز ساخت اندیشهای اندیشمندان مشرق زمین گردیده و از همین رو در وابستگی اندیشهای ما به غرب تأثیری غیرقابلانکار داشته است. در مقابل این جریان سازی تحلیلی از وقایع تاریخی و علل ظهور و سقوط تمدنها توسط اندیشمندان غربی، در دوران معاصر علما اسلامی تلاش داشتهاند تحلیلهای تمدنی بریافته از مبانی اسلامی را احیا و از خلال مباحث کلامی و معرفتی بسط و گسترش دهند. چنین تأثیری از اندیشمندان اسلامی پایهگذار مبانی گردیده است که زمینهساز شکلگیری انقلاب اسلامی شد.